Ο Παναγής Ιστράτης γεννήθηκε στη Βράιλα της Ρουμανίας το 1884 και το πραγματικό του όνομα ήταν Παναγής Βαλσάμης. Ήταν γιος ενός Kεφαλλονίτη εμπόρου, του Γεωργίου Βαλσάμη, και μιας Ρουμανίδας χωρικής, της Ζωίτσας Ιστράτι. Φοίτησε μόνο στο δημοτικό σχολείο αλλά ήταν μανιώδης βιβλιοφάγος. Από τα δώδεκά του χρόνια περιπλανήθηκε δίχως χρήματα σε πολλές χώρες των Βαλκανίων και της Μεσογείου, επισκέφτηκε την Γαλλία και την Ρωσία. Έκανε διάφορα επαγγέλματα: υπάλληλος ξενοδοχείου, λιμενεργάτης, νυχτοφύλακας, ελαιοχρωματιστής, φωτογράφος κ.α. Το 1921 έκανε απόπειρα αυτοκτονίας σ' ένα δημόσιο κήπο στη Νίκαια της Γαλλίας, κόβοντας το λαιμό του μ' ένα ξυράφι. Είχε αφήσει δίπλα του ένα γράμμα κι αυτό έγινε αφορμή να τον ανακαλύψει ο Γάλλος λογοτέχνης Romain Rollan, ο οποίος τον έπεισε να γράψει στα γαλλικά.

Το 1923, εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο: Κυρά Κυραλίνα. Ακολούθησαν: Ο θείος Άγγελος (1924), οι Χαϊντούκοι (1925), Δόμνιτσα Σνάγκοφ (1926), Ο Μιχαήλ, Η Νερατζούλα, Τα Γαϊδουρόγκαθα του Μπαραγκάν, Προς την άλλη φλόγα (1929), όπου ασκεί κριτική της σταλινικής ΕΣΣΔ, ο Σφουγγαράς (1931) κ.ά.

Την περίοδο 1927-28 έζησε για μερικούς μήνες στη Ρωσία όπου γνώρισε και συνδέθηκε φιλικά με το Νίκο Καζαντζάκη. Ήταν μάλιστα αυτός που πρώτος παρουσίασε στο γαλλικό κοινό το συγγραφέα του Ζορμπά. Αργότερα, κατά τη διάρκεια ενός επόμενου κοινού τους ταξιδιού στη Ρωσία οι σχέσεις τους ψυχράθηκαν όταν ο Ιστράτι κατηγορήθηκε ως Τροτσκιστής και ο Καζαντζάκης απέφυγε να πάρει θέση. Το 1928 έφτασε στην Ελλάδα προσκαλεσμένος από την εφημερίδα Ελεύθερον Βήμα. Στις 11 Ιανουαρίου ο «Εκπαιδευτικός Όμιλος» τον προσκάλεσε να μιλήσει στο τότε θέατρο «Αλάμπρα» της οδού Χαλκοκονδύλη και να εκθέσει τις εντυπώσεις του από τη Σοβιετική Ένωση. Μίλησε ο Γληνός, ο Kαζαντζάκης και τέλος ο Ιστράτι, ο οποίος ενθουσίασε τόσο το ακροατήριό του, ώστε βγαίνοντας από τη διάλεξη κινήθηκε σε διαδήλωση στην Πλατεία Kάνιγγος! Ακολούθησε επέμβαση της αστυνομίας που οδήγησε στην απέλαση του Ιστράτη. Τα επόμενα χρόνια ταξίδευε από χώρα σε χώρα αντιμετωπίζοντας συχνά διώξεις και συκοφαντικές επιθέσεις. Ωστόσο η υγεία του είχε κλονιστεί ανεπανόρθωτα ήδη από το 1930. Ο Ιστράτης πέθανε από φυματίωση στο Βουκουρέστι στις 16 Απριλίου του 1935. Ήταν 51 ετών και άφησε πίσω του μια λογοτεχνική πορεία μόλις 12 χρόνων.