εφ. ΤΑ ΝΕΑ του ΑΝΔΡΕΑ ΛΟΒΕΡΔΟΥ
12/9/1998

Λόγιοι και γλώσσες του 14ου αιώνα

Στον μικρό αυτό τόμο (σελ. 110) ο πρόλογος πραγματικά κατευθύνει τον αναγνώστη στις σκέψεις του συγγραφέα, αλλά και μεταφέρει τους προβληματισμούς του στη σημερινή συζήτηση. Τόσο ο συγγραφέας όσο και ο προλογίζων προσπαθούν να δώσουν κατευθυντήριες εξηγήσεις της διαφορετικής εξέλιξης αφενός της δυτικής κι αφετέρου της ελληνικής σκέψης και πράξης. Χρόνος του παραδείγματος ο 14ος αιώνας. Ο συγγραφέας γράφει από το «ύψωμα» του 19ου αιώνα και ο προλογίζων συνοψίζει από το «ύψωμα» του 20ού. Ο Σπ. Ζαμπέλιος πρέπει να διαβαστεί από τον σύγχρονο Έλληνα. Ο συγγραφέας πιστεύει βαθύτατα πως η ελληνική φωνή (γλώσσα) και η Ορθοδοξία καθορίζουν την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη (όπως περίπου και τα πρώτα ελληνικά συντάγματα). Ταυτοχρόνως αναζητά τα αίτια της παρακμής της ελληνικής σκέψης, της ελληνικής «ατομικότητας» και του ελληνικού κράτους στη μη προσαρμογή της επίσημης ελληνικής γλώσσας, στην υποβάθμιση της γυναίκας ως οργανικού στοιχείου της κοινωνίας και στη μονίμως αγεφύρωτη απόσταση ανάμεσα στο «ιδανικόν» των γραμμάτων και στον πραγματικό βίο. Το έργο αυτό, που απαιτεί προσεκτική ανάγνωση προκειμένου να αποφευχθούν οι παρεξηγήσεις, θέτει, σε τελευταία ανάλυση, υπό κρίσιν το ζήτημα του Λόγου στο Βυζάντιο.