Γεννήθηκε το 1920 στο Βλότσλαβεκ, σε ηλικία εννέα ετών η μητέρα του τον έστειλε στον ευκατάστατο αδελφό της που ζούσε στο Βερολίνο με κατευόδιο τα λόγια: «Πηγαίνεις, γιόκα μου, στη χώρα του πολιτισμού». Ο Μαρσέλ μεγάλωσε τον καιρό της ανόδου του εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία και αποφοίτησε από ένα πρωσικό γυμνάσιο της εποχής με άριστα στα γερμανικά. Το καταφύγιό του ήταν τα βιβλία, το θέατρο, η μουσική. Ενα πρωί του 1938 τον ξύπνησαν απότομα, τον εκτόπισαν μαζί με άλλους Πολωνοεβραίους στη Βαρσοβία. Πρόλαβε να πάρει μαζί του ένα μυθιστόρημα του Μπαλζάκ και τη «φορητή πατρίδα» στο μυαλό του: τη γερμανική γλώσσα και λογοτεχνία. Και το όνειρο να γίνει μία ημέρα κριτικός.

Στο γκέτο επιβίωσε επειδή δούλευε στο «γραφείο μεταφράσεων και αλληλογραφίας» της εβραϊκής αυτοδιοίκησης, ήταν μάλιστα αυτός που δακτυλογράφησε το 1942 την απόφαση για τον μαζικό εκτοπισμό των Εβραίων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Τρεμπλίνκα. Τύφος, πείνα, εξευτελισμοί. Ενας γείτονας δεν άντεξε μια μέρα την ταπείνωση και αυτοκτόνησε. Με προτροπή της μητέρας του ο νεαρός Μαρσέλ πήγε να παρηγορήσει την κόρη του νεκρού. Η Τόζια είναι ως σήμερα η γυναίκα του. Την παντρεύτηκε στα γρήγορα την ημέρα της απόφασης για τον εκτοπισμό, επειδή μια παράγραφος πρόβλεπε ότι θα εξαιρούνταν από το μέτρο οι υπάλληλοι της αυτοδιοίκησης με τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Ο ίδιος ο Μαρσέλ συνόδευσε τον πατέρα του και τη μητέρα του, η οποία εκείνη την ημέρα φορούσε ένα ωραίο αδιάβροχο αγορασμένο στο Βερολίνο, στον σταθμό απ' όπου έφευγαν χωρίς γυρισμό τα τρένα για την Τρεμπλίνκα. Στις αρχές του 1943 κατάφερε να διαφύγει με την Τόζια από το γκέτο. Πέρασαν το διάστημα ως το τέλος του πολέμου κρυμμένοι στο υπόγειο ενός πονόψυχου πολωνού μπεκρή. «Χρωστάμε την επιβίωσή μας στη σύμπτωση. Για λόγους ακατάληπτους είμαστε τα εκλεκτά παιδιά της φρίκης. Είμαστε και θα παραμείνουμε σημαδεμένοι ως την τελευταία ημέρα της ζωής μας».

Στις αρχές της δεκαετίας του '90 ήταν του συρμού στην ενωμένη Γερμανία να καταδίδονται στον Τύπο όσοι είχαν στο παρελθόν εικονικές ή πραγματικές σχέσεις με τις ανατολικογερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Οι αποκαλύψεις αφορούσαν φυσικά και ανθρώπους των γραμμάτων. Ο δήθεν αντικαθεστωτικός ποιητής Σάσα Αντερσον αποδείχθηκε ότι ήταν όντως καταδότης της Στάζι, ανυπόστατες υπόνοιες διατυπώθηκαν κατά του Χάινερ Μύλλερ, διαστρεβλωμένα στοιχεία διοχετεύθηκαν και εις βάρος της Κρίστα Βολφ. Και η περίπτωση του Μαρσέλ Ράιχ-Ρανίτσκι; Το 1994 κυκλοφόρησαν φήμες ότι στα τέλη της δεκαετίας του '40 δεν ήταν μόνο γενικός πρόξενος της Πολωνίας στο Λονδίνο, αλλά και πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών της Βαρσοβίας. Παρέστησε ότι δεν ήξερε τίποτα. Οταν δημοσιεύθηκαν αδιάσειστα ντοκουμέντα το παραδέχθηκε, επιμένοντας όμως ότι δεν είχε την παραμικρή ανάμιξη στην επιστροφή εξόριστων αντικαθεστωτικών στην κομμουνιστική Πολωνία και στην εκεί προσαγωγή τους στη δικαιοσύνη. Οταν βρέθηκαν τα σχετικά έγγραφα με την υπογραφή του σώπασε. Τώρα ο αυτοβιογραφούμενος αφιερώνει ένα εκτενέστατο κεφάλαιο στα πρώτα αυτά μεταπολεμικά χρόνια. Μετά την απελευθέρωση της Βαρσοβίας κατετάγη στον πολωνικό στρατό, έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και πήγε όντως στο Λονδίνο με διπλή ιδιότητα. Ηταν τότε που του έδωσαν και το όνομα Ρανίτσκι, επειδή το πατρικό του θύμιζε υπερβολικά το Τρίτο Ράιχ. Και απολογούμενος υποστηρίζει ότι κάθε άλλο παρά ζήλο επέδειξε στην παρακολούθηση της εξόριστης πολωνικής κυβέρνησης. Τα όσα επηκολούθησαν υποτίθεται ότι στηρίζουν αυτή την απολογία: κατηγορήθηκε για «κοσμοπολιτισμό», ανακλήθηκε στη Βαρσοβία, διεγράφη από το κόμμα, του απαγορεύθηκε να δημοσιεύει. Αλλά και σχεδόν στην παρανομία κατάφερε να γίνει γνωστός ως μεταφραστής και κριτικός της γερμανικής λογοτεχνίας.

Το 1958 έγινε και πάλι φυγάς. Αυτή τη φορά από την Πολωνία στη Δυτική Γερμανία και πάλι μόνο με την αρματωσιά της λογοτεχνίας. Εγκαταστάθηκε στη Φραγκφούρτη και υιοθέτησε για πάντα το διπλό όνομα Ράιχ-Ρανίτσκι. Από εδώ και πέρα αρχίζει η εντυπωσιακή καριέρα του κριτικού που ξέρουμε. Μπαίνει στους λογοτεχνικούς κύκλους και εκπλήσσει με το πρωτότυπο πνεύμα και την τολμηρή γλώσσα του, γίνεται μόνιμος συνεργάτης της εφημερίδας Die Zeit και τελικά διευθυντής της λογοτεχνικής σύνταξης της Frankfurter Allgemeine Zeitung: μια θέση με καταλυτική επιρροή στη γερμανική λογοτεχνική σκηνή. Ο αυτοδίδακτος Ράιχ-Ρανίτσκι, ο οποίος επειδή ήταν Εβραίος δεν του επέτρεψαν το 1938 να εγγραφεί στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, επανήλθε στην πατρίδα της αγαπημένης του γλώσσας και διείσδυσε σε όλα σχεδόν τα κέντρα της πνευματικής εξουσίας.

Η αυτοβιογραφία του βρίθει από στιγμιότυπα με διάσημους συγγραφείς. Ολα τείνουν να αποδείξουν τη θέση του ότι οι συγγραφείς, όσο μεγάλοι και αν είναι, παραμένουν παθολογικά σχεδόν εγωπαθείς προσωπικότητες: ο Γκύντερ Γκρας παρουσιάζεται ειδικά σε μια στιγμή που είχε πιει ένα μπουκάλι βότκα, η Αννα Ζέγκερς μοιάζει ανίκανη να διατυπώσει μια οργανωμένη σκέψη, ο Ελίας Κανέτι εμφανίζεται αρρωστημένα ματαιόδοξος κοκ. Ογδόντα χρόνων είναι σήμερα ο Ράιχ-Ρανίτσκι, αλλά κυριαρχείται ακόμα από το ασίγαστο πάθος να τους αποκαθηλώσει. Και το κάνει με τρόπο υποδειγματικό. Μάλλον είχε δίκιο ο ιστορικός Γκόλο Μαν, γιος του Τόμας Μαν, όταν του έλεγε: «Οι απόψεις σας για τη λογοτεχνία είναι συνήθως ορθές και εξαιρετικά διαυγείς, αλλά δεν διαθέτουν την παραμικρή συμπάθεια για τα έργα και τους συγγραφείς». Προστάτευσε τουλάχιστον τον εαυτό του. Δεν έγραψε ως σήμερα ούτε μία λογοτεχνική αράδα.